Eίναι μία χρόνια υποτροπιάζουσα νόσος που μπορεί να εκδηλωθεί σε διάφορα σημεία του σώματος (χέρια, ομφαλός κ.λ.π), ωστόσο εντοπίζεται συχνά στην ιεροκοκκυγική χώρα. Παλιά θεωρείτο συγγενής νόσος, ωστόσο σήμερα επικρατούσα είναι η θεωρία της επίκτητης ανάπτυξης, όπου η παγίδευση τριχών σε μία βαθιά και τριχωτή μεσογλουτιαία σχισμή επί ασκούμενης τάσης (π.χ. οδηγοί Jeep), οδηγεί σε αποστηματοποίηση και χρονίως σε δημιουργία συριγγίων. Η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί ως απλή κύστη, απόστημα ή επιπλεγμένη με πολλούς πόρους. Η πιο συχνή κλινική εκδήλωση είναι επώδυνη φλεγμονώδης μάζα στην ιεροκοκκυγική χώρα με συνοδό ήπια κυτταρίτιδα με παρουσία συχνά στομίων (pits). Η νόσος σπάνια επεκτείνεται προς τον πρωκτό. Επί δημιουργίας αποστήματος (η αιτία του οποίου είναι πολυμικροβιακή), απαιτείται παροχέτευση μέσω έκκεντρης τομής και καθαρισμός όλων των τριχών. Απαιτούνται αλλαγές δις και ξύρισμα της περιοχής για 3 μήνες – αυτό θα θεραπεύσει τη νόσο στο 60-70% των ασθενών. Σπάνια η χρόνια υποτροπιάζουσα νόσος οδηγεί στην ανάπτυξη καρκινώματος (εκ πλακωδών κυττάρων) που απαιτεί ευρεία en block εκτομή με την περιτονία και βιοψία διογκωμένων λεμφαδένων με ακόλουθη ακτινοθεραπεία. Η πρόγνωση είναι κακή.
Εκλεκτική χειρουργική θεραπεία
Ευρεία εκτομή. Ευρεία εκτομή της κύστης με όρια 5 mm έως την ιεροκοκκυγική περιτονία και είτε πρωτογενής συρραφή (υποτροπή 40%), είτε σύγκλειση σε 2ο χρόνο (2 μήνες)
Μαρσιποποίηση. Είσοδος ενός probe δια του κυρίου πόρου, διάνοιξη και επικοινωνία όλων των κοιλοτήτων και καθαρισμός με δημιουργία ενός ρηχού τραύματος που επουλώνεται πιο εύκολα. Ράμματα μαρσιποποίησης στην περιφέρεια. Έχει ανάλογα ποσοστά με την ευρεία εκτομή .
Τεχνικές χωρίς εκτομή. Συνίστανται σε προσεκτική αφαίρεση των τριχών και της ινικής από τους πόρους χωρίς εκτομή. Απαιτεί μακροχρόνια παρακολούθηση.
Έγχυση φαινόλης στην κύστη. Έχει υψηλή υποτροπή και σχετίζεται με αρκετό πόνο.
Απλή εκτομή της κύστης. Αποτελεί την επέμβαση εκλογής. Συνίσταται σε εκτομή μόνο της κύστης χωρίς άλλο ιστό είτε διαμέσου μέσης τομής (Α) που μένει ανοικτή, είτε διαμέσου παραμέσου τομής (Β) η οποία εν συνεχεία συγκλείεται. Η παράμεσος τομή έχει το πλεονέκτημα ότι επουλώνεται ευκολότερα, αλλά δεν είναι πάντα εύκολη, ιδίως σε επιπλεγμένη νόσο.
Εκτομή της κύστης και σύγκλειση με αντιμετάθεση flap. Το κύριο πρόβλημα είναι η νέκρωση και η λοίμωξη του flap.
- Καρυδάκης flap. Έκκεντρος ελλειψοειδής τομή, αφαίρεση της κύστης και όλων των πόρων έως την ιεροκοκκυγική περιτονία, κινητοποίηση ενός flap στη μία πλευρά και σύγκλειση του τραύματος, κάνοντας έτσι τη μεσογλουτιαία πτυχή πιο ρηχή με τοποθέτηση κλειστής παροχέτευσης (υποτροπή 1%). Κύρια επιπλοκή το αιμάτωμα.
Karydakis sliding flap. (A) The sinus is excised to the sacrococcygeal fascia, with the incision made off the midline (Inset). (B) A full-thickness flap is raised on one side. (C) The flap is slid to opposite side and wound closed, remaining off the midline.
- Cleft closure (επέμβαση Bascom).
Cleft closure. (A) Lines of buttock contact are marked, and the buttocks are then taped apart. (B) The unhealed wound is excised in a triangular shape off the midline. The skin flap is raised out to the previously marked line on the side where less skin was removed, then tapes are released. The skin flap is positioned and excess skin trimmed. (C) A closed suction drain is placed in subcutaneous tissue before skin closure.
- Τοπικά flap (z-flap, ρομβοειδές flap, V-Y flap).
Z-plasty closure after midline excision. (A) After sinus excision, limbs of the Z are marked at a 30-degree angle to the long axis of the wound. (B) Full-thickness flaps are raised and transposed. (C) The wound is closed
Rhomboid flap. The pilonidal sinus is excised in a diamond shape. (A) Rhombic flap is incised as shown, including skin and subcutaneous tissue. (B) The flap is rotated into place and secured. The donor site is closed primarily
V-Y advancement flaps. This can be performed unilaterally (A) or bilaterally (B), depending on the defect size after sinus excision. Donor sites are closed primarily. Το μειονέκτημα είναι η γραμμή συρραφής στη μέση θέση
Η υποτροπή οφείλεται κυρίως σε λοίμωξη και σε ατελή αρχική τεχνική. Ανάλογο χειρουργείο μπορεί να γίνει, ωστόσο ειδική αντιμετώπιση μπορεί να είναι αναγκαία σε βαθιά τραύματα που αδυνατούν να κλείσουν, όπως με αντιμετάθεση flap μείζονος γλουτιαίου μυός.
Gluteus maximus rotational flap. After sinus excision, the flap is rotated into place as shown
Η έγχυση fibrin glue και χρήση του VAC φαίνεται να μειώνει τις υποτροπές και το μετεγχειρητικό χρόνο νοσηλείας, ενώ η χρήση παροχετεύσεων ή η χορήγηση αντιβιοτικών δεν επηρεάζει την εξέλιξη της νόσου.
