Η χολή είναι ένα υγρό που βοηθάει στην πέψη των τροφών και παράγεται στο συκώτι. Μέσω πολύ λεπτών σωλήνων (χοληφόρο σύστημα) η χολή συγκεντρώνεται στη χοληδόχο κύστη, ένα σάκο σαν αχλάδι που βρίσκεται κάτω από το ήπαρ.

Μετά από κάθε γεύμα, ιδίως με πολύ λίπος, η χοληδόχος κύστη συσπάται και στέλνει, μέσω άλλων σωλήνων, τη χολή στο λεπτό έντερο όπου ώστε να διενεργηθεί η πέψη των τροφών. Η χοληδόχος κύστη είναι αυτή που στην καθομιλουμένη αναφέρεται σαν «χολή» και είναι αυτό το όργανο που αφαιρούμε στην επέμβαση της χολοκυστεκτομής.

Τι προβλήματα προκαλούνται στη χοληδόχο κύστη;

Η παραμονή του υγρού της χολής μέσα στη χοληδόχο κύστη προδιαθέτει στο σχηματισμό πετρών (λίθων) και κυρίως σε άτομα άνω των 40 ετών, ιδιαίτερα σε παχύσαρκες, πολύτοκες γυναίκες. Οι πέτρες αυτές – χολόλιθοι – ευθύνονται για μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις:

• Κωλικός χοληφόρων. Πόνος στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς από πέτρα που έχει σφηνώσει στη χοληδόχο κύστη. Συνήθως υποχωρεί εύκολα με απλά αναλγητικά.
• Οξεία χολοκυστίτιδα. Φλεγμονή της χοληδόχου κύστης η οποία προκαλεί έντονο πόνο στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς και πυρετό.
  Απαιτείται νοσηλεία στο νοσοκομείο και χειρουργική αντιμετώπιση (αφαίρεση της χολής)
• Αποφρακτικός ίκτερος. Μία πέτρα περνά από τη χοληδόχο κύστη στο σωληνάκι που μεταφέρει τη χολή στο έντερο (χοληδόχο πόρο) με αποτέλεσμα να προκαλείται πόνος και έντονο «κιτρίνισμα» του ασθενούς (ίκτερος). Απαιτείται νοσηλεία στο Νοσοκομείο μέχρι να υποχωρήσει ο ίκτερος και στη συνέχεια πρέπει να αφαιρεθεί η χολή. Διενεργείται πάντα μαγνητική τομογραφία της περιοχής (MRCP) και εάν δεν υποχωρεί ο ίκτερος τότε ο ασθενής υποβάλλεται αρχικά σε μία ειδική εξέταση που λέγεται ERCP και μετά σε χειρουργική επέμβαση.
• Παγκρεατίτιδα. Αποφράσσεται το σωληνάκι του παγκρέατος από πέτρα της χολής (λόγω κοινής συμβολής με το σωληνάκι της χολής) και προκαλείται φλεγμονή στο πάγκρεας που εκδηλώνεται αρχικά με πόνο και εμετούς. Είναι μια κατάσταση που μπορεί να είναι πολύ απλή αλλά και ιδιαίτερα σοβαρή και να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο. Απαιτείται νοσηλεία στο Νοσοκομείο και εντατική ιατρική παρακολούθηση και φροντίδα.

Ποιες είναι οι διαγνωστικές εξετάσεις για τις παθήσεις της χοληδόχου κύστης;

Εκτός από το ιστορικό του ασθενούς και την κλινική του εξέταση, η πιο χρήσιμη διαγνωστική εξέταση είναι το υπερηχογράφημα. Το υπερηχογράφημα είναι μια εξέταση που δίνει τις πιο σημαντικές πληροφορίες για τις παθήσεις της χολής. Σε ειδικές περιπτώσεις, ιδιαίτερα χρήσιμες μπορεί να αποδειχθούν η αξονική τομογραφία, η μαγνητική χολαγγειογραφία (MRCP) και η ενδοσκοπική ανάστροφη χολαγγειο-παγκρεατογραφία (ERCP).

Ποια είναι η θεραπεία;

Οι χολόλιθοι δε μπορούν να εξαφανιστούν από μόνοι τους. Παρόλα αυτά, αν είναι πάρα πολύ μικροί μπορεί να μετακινηθούν προς το έντερο και το πάγκρεας. Η χολολιθίαση μπορεί να αντιμετωπιστεί προσωρινά με διατροφικές προσαρμογές, όπως η μείωση της πρόσληψης λίπους. Αυτή η αγωγή όμως έχει περιορισμένα και βραχυπρόθεσμα ποσοστά επιτυχίας. Τα συμπτώματα τελικά θα επανέλθουν εκτός και εάν αφαιρεθεί η χοληδόχος κύστη. Η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης αποτελεί την πιο ασφαλή θεραπεία στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης (χολοκυστεκτομή) είναι από τις πιο συχνά εκτελούμενες χειρουργικές επεμβάσεις. Στις μέρες μας η χολοκυστεκτομή γίνεται σχεδόν πάντα λαπαροσκοπικά (λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή)

Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης γίνεται πάντα λαπαροσκοπικά;

Η επέμβαση γίνεται σχεδόν πάντα λαπαροσκοπικά.

Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή διενεργείται πλέον ασφαλώς (ανάλογα με την εμπειρία του χειρουργού φυσικά) ακόμη και σε περιπτώσεις βαρύτατης φλεγμονής του οργάνου, όπως σε γάγγραινα της χοληδόχου κύστης

Σε ένα πολύ μικρό ποσοστό ασθενών απαιτείται η μετατροπή σε ανοικτή επέμβαση λόγω ειδικών συνθηκών όπως οι έντονες συμφύσεις από προηγούμενες επεμβάσεις στην κοιλία. Το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 1-10% ανάλογα με την εμπειρία του χειρουργού στη λαπαροσκοπική χειρουργική.